İnteryer dizayn, məkan tərtibatı və daxili dekorasiya sənəti son illərdə həyatımızın vazkeçilməz bir parçasına çevrilib. Bir məkanın funksionallığını və estetik dəyərini artıran interyer dizayn, həm də yaşam kalitəmizi yüksəldir. Bu yazıda interyer dizayn haqqında geniş məlumat, müxtəlif dizayn üslubları və əsas terminlər haqqında danışacağıq.
İnteryer Dizayn Haqqında Məlumat
İnteryer dizayn, ev və digər məkanların daxilində olan yerlərin estetik görünüşünü, ahəngdarlığını, əşyaların bir-birinə olan estetik və rəng uyğunluğunu, rahatlığını təmin edən və bir-birini tamamlayan məkanlar yaratmaq sənətidir. Bu sahə, arxitektura ilə bədii dizaynı birləşdirərək, həm funksional, həm də vizual cəhətdən təsirli məkanlar yaradır.
İnteryer dizayner, müştərisinin estetika, funksionallıq və təhlükəsizlik kimi ehtiyaclarına cavab verə biləcək məkanlar dizayn edir. Onlar mebel seçimindən tutmuş rəng kombinasiyalarına, işıqlandırmadan aksesuar seçiminə qədər məkanın bütün aspektlərini planlaşdırırlar.

İnteryer Dizaynın Əhəmiyyəti
İnteryer dizayn sadəcə bir məkanı gözəlləşdirmək deyil, həm də onu daha funksional və yaşamaq üçün daha əlverişli etməkdir. Düzgün dizayn edilmiş məkanlar:
- İnsanların həyat keyfiyyətini artırır
- Məkanın funksionallığını maksimuma çatdırır
- Kiçik məkanlardan daha səmərəli istifadə imkanı yaradır
- Şəxsi zövq və tərzi əks etdirir
Dizayn Üslubları
Dizayn dünyasında müxtəlif üslublar mövcuddur və hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri var. İşlədiyiniz məkanın təyinatına və şəxsi zövqünüzə uyğun üslub seçmək, uğurlu interyer dizaynın əsasını təşkil edir.
Müasir Üslub (Modern Style)
Müasir üslub sadəlik, təmizlik və lakoniklik prinsiplərinə əsaslanır. Bu üslubda daha çox metal, şüşə, ağac və beton kimi materiallardan istifadə olunur. Müasir interyer dizaynda düz xətlər, minimalist yanaşma və funksionallıq ön plandadır.
Müasir dizaynın xüsusiyyətləri:
- Sadə və təmiz xətlər
- Açıq və ferah məkanlar
- Funksional əşyalar
- Mebellər genəllikle ayaqlı və yerden yüksəkdə
Minimalizm Üslubu (Minimalist Style)
“Az daha çoxdur” prinsipini əsas götürən minimalizm üslubu, əşyaların sayını minimuma endirərək, məkanda ferahlıq və rahatlıq yaradır. Bu üslubda ağac, beton və şüşə kimi təbii materiallar üstünlük təşkil edir.
Minimalizm üslubunun əsas xüsusiyyətləri:
- Sadəlik və funksionallıq
- Açıq və ferah məkanlar
- Az sayda əşya
- Neytral rəng palitrasından istifadə
- Hər əşyanın öz yeri və funksiyası
Klassik Üslub
Klassik üslub lakoniklik, dəqiqlik və harmoniya əsasında qurulur. Bu üslubda qızıl və gümüşün zəngin dekorativ elementlərindən istifadə olunur. Klassik üslub tünd qəhvəyi, bej, qızılı və şampan rəngləri ilə xarakterizə olunur.
Klassik üslubun əsas elementləri:
- Zəngin mebellər
- Simmetrik yerləşmə
- Dekorativ element və aksesuarlar
- İntricate tavan və divar dizaynları

Skandinaviya Üslubu
Skandinaviya üslubu sadəlik, təbiilik və işıqlı məkanları təşviq edir. Bu üslub minimalizmi təşviq edərək evləri birləşdirmək istəyən ailələr üçün ideal bir seçimdir. Açıq rənglər, təbii materiallar və bol işıq bu üslubun əsas xüsusiyyətləridir. TAG Construction
Skandinaviya üslubunun əsas xüsusiyyətləri:
- Ağ divarlar və açıq rəngli mebellər
- Təbii işıqdan maksimum faydalanma
- Təbii materiallar: ağac, yun, kətan
- Funksional və rahat mebellər
Avanqard Üslub Nədir
Avanqard (fr. avant-garde, hərfi mənası: avant — qabaq, irəli; garde — qorumaq, mühafizə etmək) – interyerdə bədii-memarlıq üslubudur. Bu üslub XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Avropada inqilabi əhval-ruhiyyənin təsiri altında formalaşmış və cəmiyyətdə gənclərin üstünlük təşkil etdiyi dövrdə yaranmışdır. Vikipediya
Avanqard üslub klassik üslubun tam əksidir və ənənəvi dizayndan uzaqlaşmanı, interyerin qeyri-standart tərtibatını nəzərdə tutur. German Studio
Avanqard Üslubun Əsas Xüsusiyyətləri
Avanqard üslub tamamilə həndəsidir – düzbucaqlar, kvadratlar, dairələr kimi formalardan geniş istifadə olunur. Bu üslubda tavan üçün ciddi tələblər yoxdur, amma döşəmə və divarlar ziddiyyət təşkil etməlidir.
- Cəsarətli rəng kombinasiyaları
- Qeyri-ənənəvi forma və materiallar
- Eksperimental yanaşma
- Parlaq və ziddiyyətli rənglər
- Həndəsi formalar
Mexanizm Sözünün Mənası
Mexanizm (yunan dilində “mechane” – alət sözündən) bir elementin hərəkəti başqalarının məcburi hərəkətini yaradan, hissələrdən ibarət kompleksdir. Bu halda sistemin bütün nöqtələrinin sürətləri və yerdəyişmələri bir-biri ilə əlaqəlidir.
İnteryer dizaynda mexanizm anlayışı çoxfunksiyalı mebellər, transformasiya olunan əşyalar və müxtəlif avadanlıqların işləyiş prinsiplərini ifadə edir. Məsələn, açılıb-yığılan divanlar, qaldırılan masalar, avtomatlaşdırılmış pərdə sistemləri və s.
Mexanizmin Dizayndakı Rolu
İnteryer dizaynda mexanizmlər məkanın funksionallığını artırmaq, kiçik sahələrdən daha səmərəli istifadə etmək və məkanı daha rahat və əlçatan etmək üçün istifadə olunur. Xüsusilə kiçik mənzillərdə və studiya tipli evlərdə transformasiya olunan mebellər və mexanizmlər böyük əhəmiyyət daşıyır.
Studiya Mənzil Nədir
Studiya mənzil adətən bir otaqlı kiçik mənzildir. Belə tipli mənzilin içində daxili ara divarlar yoxdur və mətbəx, qonaq və yataq otaqları bir sahədə yerləşdirilmişdir. Yalnız vanna otağı ayrı olur.
Studiya mənzilləri tək yaşayanlar, yeni ailə qurmuş kiçik ailələr və ya tələbələr üçün idealdır. İstirahət, yemək, yatmaq, təmizlik kimi ehtiyacların tək yerdə həll olunması ilə bu tip mənzillər getdikcə populyarlaşır.

Studiya Mənzillərin Dizayn Xüsusiyyətləri
Studiya mənzillərin dizaynında əsas məqsəd, kiçik bir məkanda maksimum funksionallıq və rahatlıq yaratmaqdır. Belə mənzillərdə aşağıdakı dizayn yanaşmaları effektiv hesab olunur:
- Çoxfunksiyalı mebellər (məsələn, yataq olan divanlar)
- Açıq rəflər və divar səthindən maksimum istifadə
- Vizual olaraq məkanı böyük göstərən rənglər və işıqlandırma
- Məkanı bölmək üçün dekorativ arakəsmələr
- Kompakt mebel və aksesuar seçimi
Son zamanlarda böyük şəhərlərdə çox istifadə edilən studio mənzillər bir otaqlı olub istifadə üçün çox əlverişli sayılır. Bu tip mənzillərdə daha minimal dizaynlara üstünlük verilməlidir. Melissa Group
İnteryer Dizayn Karyerası
İnteryer dizayn sadəcə bir hobbi deyil, həm də perspektivli bir karyera yoludur. Bu sahədə çalışmaq istəyənlər üçün bəzi mühüm biliklər və bacarıqlar tələb olunur.
İnteryer dizayneri gələcək təmir və binaların tikintisi üçün planlar yaradan mütəxəssisdir. Bu, restoran, kafe, kovorkinq mərkəzi, ofis, mənzil və ya evlərin daxili məkanının dizaynı ilə məşğul olan peşəkar insandır. STEP IT Academy
İnteryer Dizayner Olmaq Üçün Lazım Olan Bacarıqlar
Bu sahədə uğur qazanmaq üçün aşağıdakı proqram və bacarıqlara sahib olmaq faydalıdır:
- AutoCad, 3D Studio Max, Revit, Sketchup kimi proqramlar
- Rəng nəzəriyyəsi və kompozisiya bacarıqları
- Material və tekstura haqqında biliklər
- İşıqlandırma texnikaları
- İnşaat və mebel istehsalı prosesləri haqqında məlumat
Azərbaycanda interyer dizayner peşəsinə yüksək tələbat var və bu sahədə təhsil almaq istəyənlər üçün müxtəlif kurslar və təhsil proqramları mövcuddur.
İnteryer dizayn məkanlarımızı daha funksional, rahat və estetik cəhətdən xoş edən bir sənətdir. Müxtəlif üslublar, yanaşmalar və texnikalar sayəsində hər kəs öz zövqünə və ehtiyaclarına uyğun məkan yarada bilər.
İstər geniş bir ev, istər kompakt bir studiya mənzil, istərsə də iş məkanı olsun – düzgün dizayn edilmiş interyer həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər. Müasirdən klassikə, minimalizmden avanqarda qədər – hər bir dizayn üslubu öz fəlsəfəsi və prinsipləri ilə unikal və məkana uyğun ola bilər.
İnteryer dizayn daim inkişaf edən və yeni tendensiyalarla zənginləşən bir sahədir. Bu səbəbdən dizaynerlər və ev sahibləri bu sahədəki yenilikləri izləməli və məkanlarını müasir yanaşmalarla tərtib etməlidirlər.